بررسیتأثیر الگوی تکیهی واژگانی بر دستیابی به واژگان ذهنی در فارسی ز بانان

مجله پژوهش های زبان شناسیسال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان 29312932/1/ تاریخ وصول: 122931/22/ تاریخ اصلاحات: 12932/22/ تاریخ پذیرش: 2293 - صص 21____________________________________________________________________________________________________feizabadi@alumni.ut.ac.ir *کارشناس ارشد زبانشناسی [email protected] ** دانشیارگروه زبانشناسی دانشگاهتهرانبررسی تأثیر الگوی تکیهی واژگانی بر دستیابی به واژگان ذهنی در فارسیزبانان* پروینسادات فیضآبادی** محمود بیجنخانچکیدهدر فرآیند بازشناسی گفتار، هنگام شنیدن آواهای یک واژه، تعدادی نمایش واژگانی به صورت همزمان به عنوان کاندیداهایی برایآن واژه فعال میشوند و سپس یک واژه از بین این واژهها انتخاب میشود. اما مسئلهی مهم نوع اطلاعاتی است که فعالسازیواژگان را محدود میکند. ویزگیهای زبرزنجبری از عواملی هستند که میتوانند در فعالسازی واژگان ذهنی نقش داشته باشند.هدف از این تحقیق، بررسی تأثیرالگوی تکیهی واژگانی در فعالسازی واژگان ذهنی در فارسیزبانان میباشد. برای انجام اینتحقیق، ده کلمه که دارای دو الگوی تکیهی متفاوت با دو معنی متفاوت بودند، انتخاب شدند و در سه دسته پرسشنامه در اختیارافراد قرار گرفتند. از این تحقیق این نتایج حاصل شد: الف گرفتهاند و گرچه کاربرد گونهی اسمی تمامی کلمات هدف بیشتر از کاربرد گونهی فعلی است، امااین عامل باعث نمیشود که فردهمواره کلمه را با الگوی تکیهی اسمی بخواند، ب و کلمهی نوشتهشده وجود ندارد، به این معنی که افراد در هنگام نوشتن کلمه در مقابل کلمات هدف، به الگوی تکیهای که خوداستفاده کردهاند توجه نداشتهاند. علت نتیجهی دوم را میتوان کم بودن تعداد اینگونه کلمات در زبان فارسی دانست زیرا در زبانفارسی اکثر کلمات تنها دارای یک الگوی تکیه میباشند و کلماتی که دارای دو الگوی تکیه هستند، استثنا هستند و بنابراینفارسیزبانان حساسیتی نسبت به الگوی تکیهی کلمات ندارند و به آن توجهی نمیکنند.( نحوهی خواندن کلمات هدف متأثر از بافتی است که در آن قرار( در نوشتن کلمات متناظر برای کلمات هدف، رابطهای بین نحوهی خواندن فردکلید واژه ها: تکیهی واژگانی، واژگان ذهنی، فعالسازی واژگان